Μαιευτική

Ο στόχος του προγεννητικού ελέγχου είναι η γέννηση ενός υγιούς νεογνού ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους για την μητέρα και εξασφαλίζοντας την υγεία της στην διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό βέβαια προυποθέτει την αναγνώριση των εγκύων που είναι αυξημένου κινδύνου για ιατρικές (πχ ανάπτυξη σαχαρώδους διαβήτη) και μαιευτικές επιπλοκές (πχ προεκλαμψία). Ο στόχος κατακτάται σε μεγάλο βαθμό με τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού , οικογενειακού, μαιευτικού ιστορικού και με την σωστή καθοδήγηση της εγκύου για τον κατάλληλο εργαστηριακό έλεγχο ( πχ αιματολογικές εξετάσεις, ειδικές μοριακές εξετάσεις και υπερηχογραφήματα) και υπολογίζοντας την σωστή ημερομηνία τοκετού (λεγόμενη ΠΗΤ). Η πρώτη επίσκεψη πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν τις 10 εβδομάδες κύησης και ιδανικά κάποιες φορές πριν την σύλληψη.

Σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς ο αριθμός των μαιευτικών επισκέψεων πρέπει να κυμαίνεται από 8 (WHO), 10(NICE) ενώ στις ΗΠΑ προτείνονται περίπου 16 επισκέψεις για την πρωτοτόκο: κάθε 4 εβδομάδες έως τις 28 εβδομάδες κύησης, κάθε 2 εβδομάδες από τις 28-36 εβδομάδες και μετά τις 36 εβδομάδες κάθε εβδομάδα εως τον τοκετό. Οι γυναίκες που έχουν τεκνοποιήσει μπορούν να ελαττώσουν τον συνολικό αριθμό των επισκέψεων ενώ οι έγκυες υψηλού κινδύνου ενδέχεται να χρειαστούν μεγαλύτερο αριθμό και συνήθως ωφελούνται πολύ από την πιο συχνή παρακολούθηση.

Στην ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ο γιατρός αφού λάβει το λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και πραγματοποιήσει την κλινική εξέταση , θα μετρήσει το σωματικο βάρος για να υπολογίσει το BMI της εγκύου , θα καταγράψει την αρτηριακή πίεση και θα ενημερώσει για την κατάλληλη πρόσληψη βάρους στην διάρκεια της κύησης.

Ο μαιευτήρας θα εκτελέσει το ΠΡΩΤΟ και πολύ σημαντικό υπερηχογράφημα για να διαπιστωθεί η θέση της κύησης (ενδομήτριος-εξωμήτριος), ο αριθμός των εμβρύων, να μετρηθεί το μήκος του εμβρύου (CRL) και να ΄΄ ακουστεί¨ η καρδιακή λειτουργεία. Η έγκυος θα λάβει λεπτομερείς οδηγίες για την κύησή της και για τα συμπηρώματα που πρέπει να χρησιμοποιήσει και για τον εργαστηριακό έλεγχο που πρέπει να πραγματοποιήσει , θα ενημερωθεί για τις ειδικές εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβληθεί και θα προγραμματίσει την αυχενική της διαφάνεια .

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ DOPPLER

ΚΑΡΔΙΟΤΟΚΟΓΡΑΦΗΜΑ( NST)

ΒΙΟΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ

Γενικά η κύηση θεωρείται ως μοναδικό και φυσιολογικό γεγονός στην ζωή της γυναίκας. Ωστόσο προυπάρχοντα νοσήματα (πριν την σύλληψη) ή αιφνίδια νοσήματα του κυοφορούμενου εμβρύου ή της εγκύου ενίοτε επιπλέκουν μια εγκυμοσύνη και αυξάνουν τον κίνδυνο για κακή έκβαση σε σχέση με τον γενικό πληθυσμο των εγκύων γυναικών.

-ΗΛΙΚΙΑ: η προχωρημένη ηλικία της εγκύου αυξάνει τον κίνδυνο για χρωμοσωμικές ανωμαλίες, αποβολές, για ανάπτυξη διαβήτη κύησης και προεκλαμψίας, γεννηση θνησιγενούς εμβρύου και για επιπλοκές στον τοκετό.

-ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΙΑΤΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Γυναίκες με αυξημένο BMI , με σαχαρώδη διαβήτη προ κύησης , με υπέρταση και καρδιοπάθειες επίκτητες ή συγγενείς ,έγκυες με συστηματικο ερυθηματώδη λύκο, με χρόνια νεφρική νόσο, με θρομβοφιλία , με θυρεοειδοπάθεια, με άσθμα είναι μόνο μερικά παραδείγματα εγκύων που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.

-Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ (πχ βαριατρικες).

-Εγκυες που έχουν εκτεθεί σε ΤΕΡΑΤΟΓΟΝΑ φάρμακα ή ΟΥΣΙΕΣ , σε συγκεκριμένες ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ.

-Εγκυες με ΒΕΒΑΡΗΜΕΝΟ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ (ενδομήτριος θάνατος του εμβρύου, πρόωρος τοκετός,οξύς τοκετός , μακροσωμικό ή λιποβαρές νεογνό ,μαιευτική αιμορραγία μετά τον τοκετό, προεκλαμψία, έμβρυα με συγγενείς ανωμαλίες)

-ΠΟΛΥΤΟΚΕΣ (>4 τοκετούς), έγκυες < 18 ετών , έγκυες χωρίς σύντροφο

-Επιβαρυντικοί παράγοντες που προκύπτουν ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ : αιμορραγια , αύξηση της αρτηριακής πίεσης , πολύδυμες κυήσεις, πολυδράμνιο ή ολιγάμνιο (αυξημένο ή ελαττωμένο αμνιακό υγρό) έμβρυα μεγάλα ή μικρά για την ηλικία κύησης, ουρολοίμωξη στην κύηση, πρόωρη ρήξη των υμένων, αναφερόμενη ελαττωση της κινητικότητας του εμβρύου πολλοί άλλοι παράγοντες

Έχουν περάσει πάνω από 4 δεκαετίες από τότε που το υπερηχογράφημα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην έγκυο γυναίκα
Ενώ στη αρχή προσπαθούσε να απαντήσει σε απλές ερωτήσεις – υπάρχει κύηση; είναι το έμβρυο ζωντανό; είναι μονήρης κύηση ή δίδυμα; ποιά η θέση του πλακούντα; – σήμερα είμαστε σε θέση να διαγνώσουμε λεπτές ανατομικές ανωμαλίες, να διαπιστώνουμε το έχειν καλώς του εμβρύου, να πραγματοποιούμε επεμβάσεις σε αυτό.
Μεγάλος αριθμός μελετών έχουν επιβεβαιώσει την ασφάλεια του υπερηχογραφήματος.  Ωστόσο συστήνεται ο περιορισμός της χρήσης του Doppler στο α΄τρίμηνο εξαιτίας της προσωρινής αύξησης της θερμοκρασίας που μπορεί να προκαλεί στους ιστούς και στο αναπτυσσόμενο έμβρυο.

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ

Τα αρχικά υπερηχογραφήματα, δηλαδή αυτά που εκτελούνται στην αρχή της κύησης και πριν απο την αυχενική διαφάνεια μας προσφέρουν:

-Επιβεβαίωση της ενδομήτριας θέσης της κύησης ή αντίθετα διάγνωση εξωμητρίου κύησης.
-Υπολογισμό της ηλικίας κύησης.
-Διάγνωση πολύδυμης κύησης.
-Επιβεβαίωση της καρδιακής λειτουργίας.
-Διερεύνηση του πυελικού πόνου ή της αιμορραγίας του α΄τριμήνου κύησης.
-Διερεύνηση ανατομικών ανωμαλιών (πχ δίκερως μήτρα) ή πυελικών μαζών.

ΤΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΤΗΣ ΑΥΧΕΝΙΚΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ

Πρόκειται για μια ειδική εξέταση που πραγματοποιείται ανάμεσα στις 11 και 14 εβδομάδες κύησης και μετρά το υγρό στον αυχένα του εμβρύου κάτω από το δέρμα. Σε έμβρυα με χρωμοσωμικές (πχ σύνδρομο Down) και καρδιακές ανωμαλίες το πάχος της αυχενικής διαφάνειας είναι αυξημένο. Ο συνδυασμός του με ταυτόχρονη μέτρηση κάποιων ορμονών, μοναδικών για την κύηση, PAPP-A και ελεύθερης β-χοριακής, με την απεικόνιση του ρινικού οστού, της τριγλώχινας βαλβίδας και την μέτρηση του κύματος του φλεβώδους πόρου ανιχνεύει τα παθολογικά έμβρυα σε ποσοστό περίπου 95%.

Ας λύσουμε μερικούς μύθους που ακολουθούν την εξέταση:

“το μωρό μου δεν θα έχει Down γιατί είμαι νέα , δεν χρειάζεται να το κάνω”

“είμαι υγιής, δεν πίνω, δεν καπνίζω, δεν είναι απαραίτητο”

“δεν έχουμε ιστορικό στην οικογένεια μας”

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΓΚΥΕΣ πρέπει να υποβάλλονται σε αυχενική διαφάνεια . 1 /500 έμβρυα στις ΗΠΑ, πάσχουν από σύνδρομο Down

Και τι γίνεται αν το αποτέλεσμα της εξέτασης  είναι παθολογικό;

Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ακολουθήσει

• διαγνωστικό τέστ ( δηλαδή τεστ με σίγουρο αποτέλεσμα ) όπως είναι η λήψη τροφοβλαστης
• υπερηχογράφημα της καρδιάς του εμβρύου
• περιοδικός τακτικός επανέλεγχος

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις η έγκυος μπορεί να υποβληθεί σε ειδική εξέταση αίματος, το γνωστο NIPT ( cf DNA ) και να αποφύγει την επεμβατική πράξη.

Πρέπει να τονισθεί  ότι τόσο η Αυχενική Διαφάνεια όσο και η εξέταση NIPT  δεν είναι μέθοδοι που εξασφαλίζουν 100%  την έγκυο . Είναι μέθοδοι διαλογής και όχι διαγνωστικές.

ΤΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ

Εκτελείται μεταξύ 19-22 εβδομάδων και είναι μια λεπτομερής εξέταση ανατομίας του εμβρύου. Γίνεται μια συστηματική απεικόνιση του

• Κεντρικού νευρικού συστήματος.
• Μυοσκελετικού συσήματος.
• Γαστρεντερικού και κοιλιακού τοιχώματος.
• Ουροποιητικού και γεννητικού συστήματος.
• Θώρακα και καρδιάς.
• Προσώπου και αυχένα

αλλά και του αμνιακού υγρού, του πλακούντα, του μήκους τραχήλου και των αγγείων που τροφοδοτούν την μήτρα (Doppler μητριαίων αρτηριών).

Στην διάρκεια της εξέτασης μπορεί να διαπιστωθούν -ευτυχώς όχι συχνά-μείζονες δυσμορφίες και κατασκευαστικές ανωμαλίες του εμβρύου ή κάποιοι ελάσσονες δείκτες ( soft markers ) για ανευπλοειδίες (διαταραχές των χρωμοσωμάτων). Η παρουσία κάποιου soft marker  ή ο συνδυασμός κάποιων αυξάνουν την πιθανότητα του εμβρύου για κάποια ανωμαλία. Η πάχυνση της αυχενικής πτυχής και το υποπλαστικό ρινικό οστό είναι κάποιοι δείκτες που ιδιαιτέρως συσχετίζονται με το σύνδρομο Down. Η πληροφορία αυτή είναι πολύτιμη για το μαιευτικό υπερηχογράφημα καθώς γνωρίζουμε ότι το 75% των εμβρύων με σ Down δεν έχουν κάποια μεγάλη συγγενή -κατασκευαστική ανωμαλία, ορατή στο Β επιπέδου.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vivamus magna justo, lacinia eget consectetur sed, convallis at tellus. Donec sollicitudin molestie malesuada. Curabitur non nulla sit amet nisl tempus convallis quis ac lectus. Curabitur aliquet quam id dui posuere blandit. Curabitur non nulla sit amet nisl tempus convallis quis ac lectus. Mauris blandit aliquet elit, eget tincidunt nibh pulvinar a. Donec sollicitudin molestie malesuada. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur arcu erat, accumsan id imperdiet et, porttitor at sem. Nulla porttitor accumsan tincidunt. Nulla porttitor accumsan tincidunt. Vivamus suscipit tortor eget felis porttitor volutpat. Vivamus magna justo, lacinia eget consectetur sed, convallis at tellus. Curabitur aliquet quam id dui posuere blandit. Mauris blandit aliquet elit, eget tincidunt nibh pulvinar a. Sed porttitor lectus nibh. Nulla porttitor accumsan tincidunt. Curabitur aliquet quam id dui posuere blandit. Sed porttitor lectus nibh.

Η εμπειρία του τοκετού και οι αναμνήσεις που τον ακολουθούν είναι πολύ σημαντικά γεγονότα για κάθε γυναίκα.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΚΕΤΟΥ
Ο πρωταρχικός στόχος είναι η μείωση του φόβου και του άγχους για ένα γεγονός που αλλάζει την ζωή της γυναίκας και του ζεύγους. Συναντήσεις και συζήτηση για τον τοκετό , ιδίως στην αρχή της κύησης, μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά την επίτοκο. Σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εμπειρία τοκετού αποτελούν οι προσωπικές προσδοκίες των εγκύων, η ποιότητα των παρεχομένων ιατρικών υπηρεσιών, η στήριξη που λαμβάνει η γυναίκα από τον μαιευτήρα της και από την μαία , ο βαθμός εμπλοκής της στις αποφάσεις.

ΦΥΣΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΝΟ ΤΟΚΕΤΟΥ
Με τον όρο φυσικός τοκετός εννοούμε την μέθοδο τοκετού όπου η ιατρική παρέμβαση , ιδίως στην αντιμετώπιση του πόνου , ελαχιστοποιείται.
Μερικές οδηγίες της σχολής Lamage προς τις επίτοκες που επιθυμούν αυτή την οδό

-Άσε τον τοκετό να ξεκινήσει μόνος του.
-Περπάτα, κινήσου και άλλαξε στάσεις στην διάρκεια του τοκετού.
-Να έχεις δίπλα σου την προσωπική σου μαία συνεχώς.
-Απόφυγε παρεμβάσεις μη απαραίτητες.
-Ακολουθησε το σώμα σου όταν θέλει να σπρώξει.

Οι σχολές που υποστηρίζουν το φυσικό τοκετό στηρίζονται στο σκεπτικό ότι η σωστή προετοιμασία και εκπαίδευση των εγκύων μειώνει τον φόβο τους και τελικά αυτό έχει θετική αντανάκλαση στην μείωση του πόνου τους (ψυχοπροφυλακτική). Βασικά σημεία στην εκπαίδευση περιλαμβάνουν την βαθειά εισπνοή, το ελαφρύ μασάζ, την συγκέντρωση σε κάτι συγκεκριμένο, την συνεχή και δυναμική υποστήριξη από την μαία.

ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΟΚΕΤΟΥ
-Αύξηση των κολπικών εκκρίσεων, που είναι παχύρευστες, σαν βλέννη ή με ελαφρά πρόσμιξη αίματος (σημάδι τοκετού)
-Ρήξη των υμένων
-Πόνος χαμηλά στην οσφύ ή κοιλιακές κράμπες
-Έναρξη συστολών της μήτρας. Στην διάρκεια της συστολής η μήτρα γίνεται σκληρή και επώδυνη ενώ μετά την συστολή ο πόνος φεύγει και η μήτρα χαλαρώνει

Πώς διακρίνουμε τις αληθείς ωδίνες τοκετού από τις Braxton-Hicks
Oι αληθείς ωδίνες
– έρχονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα και γίνονται πιο συχνές όσο περνάει η ώρα.
– δεν φεύγουν με την ξεκούραση.
– γίνονται πιο ισχυρές και πιο επώδυνες
– είναι αισθητές τόσο στην κοιλιακή χώρα όσο και χαμηλά στην οσφύ

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Vivamus magna justo, lacinia eget consectetur sed, convallis at tellus. Donec sollicitudin molestie malesuada. Curabitur non nulla sit amet nisl tempus convallis quis ac lectus. Curabitur aliquet quam id dui posuere blandit. Curabitur non nulla sit amet nisl tempus convallis quis ac lectus. Mauris blandit aliquet elit, eget tincidunt nibh pulvinar a. Donec sollicitudin molestie malesuada. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur arcu erat, accumsan id imperdiet et, porttitor at sem. Nulla porttitor accumsan tincidunt. Nulla porttitor accumsan tincidunt. Vivamus suscipit tortor eget felis porttitor volutpat. Vivamus magna justo, lacinia eget consectetur sed, convallis at tellus. Curabitur aliquet quam id dui posuere blandit. Mauris blandit aliquet elit, eget tincidunt nibh pulvinar a. Sed porttitor lectus nibh. Nulla porttitor accumsan tincidunt. Curabitur aliquet quam id dui posuere blandit. Sed porttitor lectus nibh.